| بر اساس اعلام منابع خبری دیروز جمعه ششم بهمن (۲۶ژانویه) بر اثر حمله انتحاری به نیروهای آیساف در استان کاپیسا پنج غیرنظامی کشته و ۲۵ تن زخمی شدند اما مهمتر از این واقعه حملات روز دوشنبه دوم بهمن (۲۱ ژانویه) است که در آن بر اثر حمله تعدادی از عاملان انتحاری به ساختمان اداره راهنمایی و رانندگی شهر کابل، سه تن از محافظان این اداره کشته و ۱۸ تن از جمله چهار کارمند اداره راهنمایی و رانندگی و ۱۴ غیرنظامی زخمی شدند. گفته می شود که پس از حدود هشت ساعت درگیری، تمامی مهاجمان نیز کشته شدند. در این درگیری قسمتی از اداره راهنمایی و رانندگی شهر کابل نیز طعمه حریق شد. طالبان در ساعات نخستین درگیری در کابل اعلام کرد که تعداد زیادی از عاملان انتحاری به مراکز حساس امنیتی در شهر کابل حمله کردند. مقامات امنیتی کابل تعداد مهاجمان را از سه تا پنج نفر اعلام کردند. در همین حال شاهدان عینی از دو انفجار قوی در محل درگیری واقع در منطقه ˈدهمزنگˈ شهر کابل خبر دادند. برخی تحلیل گران معتقدند که باید افغانستان را به سه منطقه سبز، زرد و قرمز تقسیم کرد که به ترتیب بیانگر اوضاع مساعد امنیتی، شرایط سینوسی بین امنیت و ناامنی و شرایط کاملا ناامن است . حمله اخیر در شهر کابل رخ داد جایی که به گمان برخی از تحلیلگران در زمره مناطق سبز و امن افغانستان قرار دارد. این امر می تواند بیانگر این نکته باشد که فرض وجود نقاط امن در افغانستان ذهنی است و طالبان اینگونه برساخته های ذهنی را تغییر می دهد. پایتخت افغانستان به مدت ۸ ساعت توسط سه تا پنج نیروی طالب از حالت امن به ناامن تغییر وضعیت داد. برای تحلیل این گونه از حملات به نقاط حساس و مهم شهر کابل باید به دو موضوع روند و نتایج این دسته از حملات توجه کرد که به تفکیک در ادامه به این موارد پرداخته می شود. ** روند حملات نیروهای طالبان ---------------------------------------- در بحث از روند حمله نیروهای طالبان به نیروهای امنیت ملی افغانستان، نیروهای خارجی و یا زیر بناهای عمرانی این کشور باید به این نکته توجه کرد که این دسته از اقدامات انتحاری در چه برهه زمانی رخ می دهد به عبارتی برخی از حملاتی که در افغانستان رخ می دهد با سایر وقایع رابطه خاصی نداشته و بیشتر به یک تحرک قابل تعبیر است یعنی اتفاقات خطی است. برای مثال عمدتا در فصل بهار و تابستان و پس از مدت کوتاهی که زمان و شرایط برای تجدید قوا مهیا است طالبان فعالیت های خود را با شدت از سر می گیرد اما برخی از حملات دیگر با وقایع افغانستان رابطه طولی دارد. برای مثال همزمان با وقوع مرگ بن لادن در می ۲۰۱۱ (اردیبهشت ۱۳۹۰) طالبان موجی از حملات را در پاکستان و افغانستان آغاز کرد. این حملات را می توان با توجه به سه موضوعی که در روند جاری تحولات افغانستان قرار دارد در بوته آزمایش و تفسیر قرار داد. ۱- موضوع اول بحث مصونیت نیروهای امریکایی در افغانستان است. مقامات امریکا و افغانستان هنوز در مورد مصونیت نیروهای امریکایی که قرار است در سال های پس از ۲۰۱۴ در افغانستان باقی بمانند به توافق نرسیده اند. امریکایی ها نیز شرط ادامه حضور نیروهای خود در این کشور را مصونیت قضایی سربازان امریکایی اعلام کرده اند؛ موضوعی که امریکا در دیگر کشورها بجز عراق تجربه کرده است. فارغ از موضع مقامات امریکایی و افغان باید گفت که موضع نیروهای افراطی در افغانستان نسبت به این موضوع بسیار شکننده و خشن است. نیروهای افراط که حتی حضور نیروهای امریکایی در افغانستان را نمی پذیرفتند با مصونیت و ادامه حضور و مصونیت قضایی امریکایی ها کاملا مخالفند و این موضع را بصراحت اعلام کرده اند. از دیدگاه طالبان ادامه حضور امریکایی ها در افغانستان چالشی جدی برای طالبان خواهد بود لذا انجام اقدامات این چنینی (حملات دیروز) می تواند به واکنش عملی طالب ها به ادامه حضور و مصونیت امریکایی ها تفسیر شود. ۲- در زمان حاضر در نقطه زمانی در افغانستان قرار داریم که سه مرحله مسئولیت انتقال امنیت به نیروهای افغانستان انجام شده و قرار است تا چند هفته دیگر مرحله چهارم انتقال مسئولیت امنیتی از نیروهای خارجی به نیروهای ملی افغان انجام شود. با اتمام این مرحله امنیت حدود ۹۰ درصد از جغرافیای افغانستان از دست نیروهای خارجی خارج می شود. یعنی از این پس طالبان بیشتر از مبارزه با امریکایی ها با نیروهای امنیت ملی افغانستان پنجه در پنجه خواهد بود. در این رابطه می توان گفت که اکنون امریکایی ها از مبارزه با نیروهای طالبان شانه خالی کرده و محدوده عملیات خود در افغانستان را نیروهای القاعده اعلام کرده اند. در سفر اخیر حامد کرزای رییس جمهور افغانستان، به امریکا باراک اوباما رییس جمهور این کشور، به صراحت بر این نکته تاکید کرد. این در حالی است که بر اساس آماری که پنتاگون منتشر کرده است حملات علیه نیروهای افغان نسبت به نیمه دوم سال گذشته میلادی (۲۰۱۲) حدود ۱۲۴ درصد افزایش یافته است. ۳- موضوع دیگری که در روند تحولات افغانستان و موازی با حملات دیروز قابل توجه است آزادی نیروی طالبان از زندان های پاکستان است. برخی منابع پاکستان از آزادی تمامی نیروهای طالبان از زندان های این کشور سخن گفته اند. این امر با واکنش نمایندگان پارلمان افغانستان و با استقبال اعضای شورای عالی صلح این کشور همراه بوده است. مخالفان معتقدند که آزادی زندانیان بدون هماهنگی انجام شده و حتی افغان ها از تعداد و هویت برخی از آنها مطلع نیستند. از نظر مخالفان این جریان می تواند به تضعیف روند مذاکرات صلح و تقویت بنیه نیروهای طالب بیانجامد. ** نتایج حملات نیروهای طالبان ------------------------------------- با توجه به روند تحولات موثری که در بخش قبل مطرح شد می توان گفت که این حملات خواسته یا ناخواسته نتایجی دارد که به شرح زیر است. این نتایج لزوما در یک راستا قرار ندارند و برخی از نتایج می تواند در تضاد با نتایج دیگر قرار گیرد. ۱- این حملات می تواند امریکایی ها را برای ادامه حضور در افغانستان مستعدتر کند. به عبارتی این حملات نه تنها می تواند ادامه حضور امریکا با تعداد نیروهای قابل توجه را توجیه کند بلکه می تواند موجب تقاضای گروههای وابسته ای گردد که حضور امریکا در افغانستان را با امنیت این کشور برابر می دانند. زمانی که بحث خروج کامل امریکایی ها از افغانستان مطرح شد برخی از گروههای داخلی افغان به علاوه برخی کشورهای منطقه همانند روسیه و برخی از همسایگان افغانستان مثل هند نگرانی خود را نسبت به این موضع امریکا اعلام کردند. هر چند منشا نگرانی های ابراز شده متفاوت است اما نتیجه اولیه آن یک چیز خواهد بود و آن ادامه حضور یک نیروی خارجی در منطقه است که حسن نیت آن تاکنون اثبات نشده است. البته در مورد استراتژی امریکا در افغانستان اوباما از سوی گروههای مختلف زیر فشار است. در حالی که تعدادی از گروهها و افراد متنفذ خواهان خروج فوری نیروهای امریکایی از افغانستان هستند تعدادی از اعضای حزب دموکرات در سنای امریکا از دولت تقاضا کرده اند تا بر تعداد نیروهای امریکایی در افغانستان بیافزاید. ۲- این حملات می تواند کرزی را مجبور به امضای معاهده امنیتی با واشنگتن نماید. معاهده ای که مصونیت قضایی نیروهای امریکایی از شروط اصلی آن است. این دسته از حملات بیش از آنکه هر بعد از واقعیت افغانستان را نشان دهد حکایتی است از ناامنی و ضعف در تامین امنیت. ۳- نیروهای طالبان با این اقدام این نکته را برجسته کردند که حتی اگر نیروهای آمریکایی در افغانستان مصون هم باشند ایمن از شر طالب ها نخواهند بود. به عبارتی امنیت مقدمه مصونیت است. هیچ نیروی عاقلی در یک محیط ناامن درخواست مصونیت نمی کند زیرا در شرایط ناامن هیچ ضمانت اجرایی برای مصونیت وجود ندارد. همچنین می توان این گونه برداشت کرد که طالب ها می خواهند مصونیت خودشان را از هرگونه بازخواست و محدودیت به رخ امریکایی ها بکشند. |
↧
طالبان مصون است یا امریکایی ها؟
↧